Cúp FA là gì? Đây không chỉ là một giải đấu bóng đá lâu đời nhất nước Anh, mà còn là biểu tượng sống động của lịch sử, truyền thống và tinh thần thi đấu cao. Theo dõi bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về sân chơi này.
Cúp FA là gì?
Cúp FA là gì? Cúp FA có tên tiếng Anh đầy đủ The Football Association Challenge Cup, là giải đấu cúp quốc nội lâu đời nhất thế giới, được tổ chức lần đầu tiên vào mùa giải 1871–1872 tại Anh. Đây là một sân chơi có tính truyền thống và biểu tượng đặc biệt trong hệ thống bóng đá Anh nói riêng và thế giới nói chung. Không giống như các giải vô địch quốc gia vốn chỉ dành cho những đội ở hạng đấu cao nhất, Cúp FA là giải đấu mở, nơi mọi câu lạc bộ thuộc hệ thống bóng đá Anh – từ nghiệp dư đến chuyên nghiệp – đều có quyền đăng ký tham dự.
Không chỉ là sân chơi, FA Cup còn là thước đo lịch sử, nơi ghi dấu các câu chuyện kỳ diệu như Bradford City loại Chelsea 4–2 (2015), Wigan Athletic đánh bại Man City (2013), và Hereford United gieo sầu cho Newcastle United (1972). Chính điều đó khiến FA Cup trở thành biểu tượng về sự bình đẳng, bất ngờ và xúc cảm bóng đá.
Thể thức thi đấu của Cúp FA
Quy định chung của Cúp FA
Giải đấu FA Cup có tổng cộng tất cả 737 đội tuyển bóng đá Anh tham gia tính cho tới thời điểm hiện tại. Hằng năm, giải đấu sẽ được tổ chức từ tháng 9 và kết thúc vào khoảng tháng 5 năm sau. Các đội bóng phải thi đấu từ vòng loại cho đến trận chung kết để có thể giành chiến thắng.
Tất cả các đội bóng thuộc Liên đoàn bóng đá Anh đều được phép đăng ký tham gia giải đấu kể cả các câu lạc bộ nghiệp dư. Ngoài ra, ở giải đấu cũng sẽ có mặt nhiều đại diện bóng đá lớn như Manchester City, Liverpool hay Chelsea,…
Các câu lạc bộ có chiến thắng ở giải đấu Premier League sẽ được đặc cách thẳng vào vòng 3 mà không cần thi vòng loại 1 và 2. Sau đó, những câu lạc bộ bóng đá còn lại sẽ cạnh tranh nhau trực tiếp để giành tấm vé đi tiếp. Kết thúc vòng 5, các câu lạc bộ mạnh nhất sẽ có mặt ở vòng tứ kết và tranh tài cùng nhau tại bán kết.
Mục đích của việc này là tìm ra được hai đội tuyển bóng đá mạnh mẽ nhất ở giải đấu chung kết. Trong chung kết, đội nào giành được lợi thế lớn hơn về mặt điểm số sẽ là đội chiến thắng và nhận được chiếc cúp FA danh giá.
Thể thức thi đấu Cúp FA
Dựa theo luật mới của Cup FA thì ở vòng tứ kết, nếu sau 90 phút mà hai đội bóng vẫn giữ tỷ số hòa chung cuộc thì sẽ có thêm 2 hiệp đấu phụ. Và trong hiệp phụ này các đội có quyền thay 4 cầu thủ. Sau hiệp phụ mà vẫn không phân định thắng thua thì cả 2 câu lạc bộ sẽ bước vào loạt sút luân lưu 11m. Những sự thay đổi này của ban tổ chức đã mang đến cho giải đấu sự kịch tích chưa bao giờ có trước đây.
Đội vô địch Cúp FA sẽ vinh dự được tham gia giải đấu dành cho những đội bóng xuất sắc nhất Châu Âu Europa League. Với các đội bóng nhỏ, FA Cup chính là cơ hội để họ tỏa sáng cũng như vươn tầm châu lục, tranh tài cùng nhiều chân sút đẳng cấp thế giới.
Những đội vô địch Cúp FA nhiều nhất trong lịch sử
Với thể thức mở, FA Cup là cơ hội lớn để các đội bóng ở hạng thấp so tài cùng những CLB hàng đầu nước Anh. Dưới đây là danh sách những đội vô địch Cúp FA nhiều nhất trong lịch sử mà 90m TV đã tổng hợp:
Arsenal
Tính đến thời điểm hiện tại, Arsenal là câu lạc bộ sở hữu nhiều danh hiệu FA Cup nhất với 14 lần đăng quang. Những chức vô địch của Pháo thủ trải dài từ năm 1930 đến gần đây nhất là năm 2020. Dưới thời huấn luyện viên Arsène Wenger, Arsenal thống trị giải đấu với 7 lần lên ngôi, trong đó có những chiến thắng giàu cảm xúc như ở mùa giải 2001–02, 2003–04, 2004–05 và 2013–14, 2014–15. FA Cup chính là “mảnh đất thiêng” giúp Arsenal giữ gìn truyền thống và vực dậy sau những mùa giải khó khăn ở Premier League.
Manchester United
Manchester United là đội bóng xếp thứ hai về số lần vô địch FA Cup với 12 lần đăng quang. Quỷ đỏ đã biến Wembley thành nơi ghi dấu những thời khắc vĩ đại của mình trong suốt hơn một thế kỷ. Những chức vô địch nổi bật như các mùa 1983, 1990, 1994, 1996, 1999 hay gần đây nhất là năm 2024, khi họ đánh bại kình địch cùng thành phố Manchester City, luôn nằm trong số những trận đấu được nhắc đến nhiều nhất trong lịch sử giải đấu.
Chelsea
Chelsea bắt đầu nổi lên như một thế lực mới của bóng đá Anh từ đầu thế kỷ 21, và thành công tại FA Cup chính là minh chứng rõ ràng nhất. Với 8 danh hiệu FA Cup, Chelsea từng là một trong những đội bóng thi đấu ấn tượng nhất trong giai đoạn 2000–2018. Dưới sự dẫn dắt của những HLV tài năng như José Mourinho, Carlo Ancelotti hay Antonio Conte, đội bóng áo xanh đã nhiều lần nâng cao chiếc cúp danh giá này. Những ngôi sao như Didier Drogba, Frank Lampard hay Eden Hazard chính là nhân tố chủ chốt làm nên thời kỳ hoàng kim của The Blues tại FA Cup.
Liverpool
Liverpool cũng sở hữu 8 chức vô địch FA Cup, trong đó các lần đăng quang năm 1965, 1986, 2001 và 2006 đều để lại dấu ấn lịch sử. Đặc biệt, trận chung kết năm 2006 gặp West Ham được xem là một trong những trận hay nhất lịch sử FA Cup, khi Steven Gerrard ghi bàn gỡ hòa phút 90+1 và sau đó giúp Liverpool thắng trên chấm luân lưu. Mặc dù không thống trị FA Cup như ở châu Âu hay Premier League, nhưng mỗi lần đăng quang đều mang màu sắc riêng, khẳng định vị thế truyền thống của The Kop tại đấu trường này.
Tottenham Hotspur
Tottenham cũng có trong tay 8 danh hiệu FA Cup, chủ yếu giành được trong thế kỷ 20. Những năm 1960 và 1980 là giai đoạn thịnh vượng của Spurs tại FA Cup, nơi họ sở hữu một đội hình chất lượng và giàu cá tính. Lần gần nhất họ lên ngôi tại FA Cup là vào năm 1991. Dù thời gian gần đây chưa có thêm danh hiệu, nhưng Tottenham vẫn được xem là một trong những CLB có truyền thống FA Cup lâu đời và được tôn trọng.
Manchester City
Manchester City trong kỷ nguyên mới dưới quyền sở hữu của tập đoàn Ả Rập đã có sự bứt phá mạnh mẽ. Dù chỉ mới giành được 6 danh hiệu FA Cup, nhưng đội bóng này đã trở thành một trong những ứng cử viên nặng ký nhất trong mỗi mùa giải. Những chức vô địch năm 2011, 2019 và 2023 là minh chứng cho sự đầu tư bài bản và chiều sâu đội hình. Với Pep Guardiola trên ghế huấn luyện, Man City luôn đặt mục tiêu cạnh tranh tất cả các danh hiệu, và FA Cup là một phần quan trọng trong hành trình đó.
Kết luận
Trên đây là các thông tin liên quan đến Cúp FA là gì cùng các đội bóng vô địch nhiều nhất trong lịch sử giải đấu. Với thể thức thi đấu loại trực tiếp đầy kịch tính, FA Cup luôn mang đến những bất ngờ thú vị và là cơ hội để các đội bóng nhỏ thể hiện bản lĩnh.